از کتاب: حکومت در اسلام - سومین کنفرانس اندیشه اسلامی [بهمن ۱۳۶۳]، ص ۲۵- ۳۸
ناشر: سازمان تبلیغات اسلامی، معاونت فرهنگی
چاپ: بهمن ۱۳۶۴، تهران
---------------------------------------------
سید علی خامنه‌ای (رئیس جمهور وقت):
"اصولا حاکمیت یعنی چه؟ آیا حاکمیت به معنای فرمانروایی مطلق و سلطنت خودکامگی و افسارگسیختگی یک نفر یا یک گروه بر جان یک عده از انسانهاست؟ به معنای یک مسئولیت سنگین‌تر است بر دوش کسی که از لحاظ حقوق با انسانهای معمولی هیچ تفاوتی ندارد و در برابر قانون با آنها یکسان است؟ ... اگر قرار شد فردی یا جمعی در رأس حکومت قرار گیرند، با چه معنایی می‌توانند این مسئولیت را برای خود انتخاب کنند؟ اسلام به اینها پاسخ داده است.
برای مسئولین حکومت اسلامی معیارهای تخلف ناپذیری وجود دارد که تا کسی آن معیارها را نداشته باشد ممکن نیست در ردیف کاندیداهای حاکمیت قرار بگیرد.
اینطور نیست که هر فاسق و فاجر هواپرست شیاد زورمند گردن کلفتی، با اتکا به توجه اذهان و آراء بطرف خودش حق داشته باشد با همراه کردن آراء مردم در رأس حکومت قرار بگیرد. این مشروعیت ندارد. نظر مردم تعیین کننده است اما نسبت به آن انسانی که دارای معیارهای لازم است. اگر معیارهای لازم در آن انسان نباشد، انتخاب نمی‌تواند به او مشروعیت ببخشد، این معیارها باید مشخص شود...
آن کسی که این معیارها را دارد و از تقوی و صیانت نفس و دینداری کامل و آگاهی لازم برخوردار است، آنوقت نوبت می‌رسد به قبول ما، اگر همین آدم را با همین معیارها، مردم قبول نکردند باز مشروعیت ندارد. چیزی به نام حکومت زور در اسلام نداریم.
... منشاء گزینش و انتخاب و قبول، مردم‌اند و بُعد ایمانی و اخلاقی شخص حاکم، نوع حکومت کردن، تماس با مردم و سوال از آنها و خود را از سطح زندگی مردم حتی پایینتر قرار دادن، اینها معیارهای حکومت است."
ناشر: سازمان تبلیغات اسلامی، معاونت فرهنگی
چاپ: بهمن ۱۳۶۴، تهران
---------------------------------------------
سید علی خامنه‌ای (رئیس جمهور وقت):
"اصولا حاکمیت یعنی چه؟ آیا حاکمیت به معنای فرمانروایی مطلق و سلطنت خودکامگی و افسارگسیختگی یک نفر یا یک گروه بر جان یک عده از انسانهاست؟ به معنای یک مسئولیت سنگین‌تر است بر دوش کسی که از لحاظ حقوق با انسانهای معمولی هیچ تفاوتی ندارد و در برابر قانون با آنها یکسان است؟ ... اگر قرار شد فردی یا جمعی در رأس حکومت قرار گیرند، با چه معنایی می‌توانند این مسئولیت را برای خود انتخاب کنند؟ اسلام به اینها پاسخ داده است.
برای مسئولین حکومت اسلامی معیارهای تخلف ناپذیری وجود دارد که تا کسی آن معیارها را نداشته باشد ممکن نیست در ردیف کاندیداهای حاکمیت قرار بگیرد.
اینطور نیست که هر فاسق و فاجر هواپرست شیاد زورمند گردن کلفتی، با اتکا به توجه اذهان و آراء بطرف خودش حق داشته باشد با همراه کردن آراء مردم در رأس حکومت قرار بگیرد. این مشروعیت ندارد. نظر مردم تعیین کننده است اما نسبت به آن انسانی که دارای معیارهای لازم است. اگر معیارهای لازم در آن انسان نباشد، انتخاب نمی‌تواند به او مشروعیت ببخشد، این معیارها باید مشخص شود...
آن کسی که این معیارها را دارد و از تقوی و صیانت نفس و دینداری کامل و آگاهی لازم برخوردار است، آنوقت نوبت می‌رسد به قبول ما، اگر همین آدم را با همین معیارها، مردم قبول نکردند باز مشروعیت ندارد. چیزی به نام حکومت زور در اسلام نداریم.
... منشاء گزینش و انتخاب و قبول، مردم‌اند و بُعد ایمانی و اخلاقی شخص حاکم، نوع حکومت کردن، تماس با مردم و سوال از آنها و خود را از سطح زندگی مردم حتی پایینتر قرار دادن، اینها معیارهای حکومت است."
نکات قابل توجه:
- خامنه‌ای در این دوره، که بحث بر سر رهبری آینده هنوز به اوج خود نرسیده، امکان رهبری «فرد» و «گروه» را با هم به کار می‌برد. گویی اختلاف نظر در مورد رهبری فردی یا شورایی از همین سالها وجود داشته.
- او در مورد نحوۀ انتخاب رهبر حکومت اسلامی همۀ تئوری‌های رقیب، یعنی «گزینش، انتخاب، و قبول» را با هم به کار می‌برد.
- به نظر می‌رسد در این مرحله مشروعیت را هم مشروط به انتخاب توسط مردم می‌داند و هم مطابقت با معیارهای اسلامی؛ آنهم به یک میزان [قابل توجه آیت الله یزدی]. گویا در این مرحله هنوز بر این باور بود که مردم را اگر آزاد بگذاریم حتماً حکومت اسلامی را برخواهند گزید. طبیعتاً شعارهایی مثل «استقلال، آزادی، جمهوری ایرانی» برایشان خیلی غریب و یا مختص خارج نشینها بود.
-----------------------------------
گفته‌های آیت‌الله خمینی، جنتی و یزدی هم در این مجموعه سخنرانی‌ها نکات خواندنی دارد که امیدوارم در پست‌های بعدی نقل کنم
-----------------------------------
